نخستین سالهای زندگی
کامبیز دیرباز متولد 12 شهریور سال 1354 در تنکابن استان مازندران است. خانواده دیرباز، در دوره دبیرستان او به تهران میآیند تا کامبیز دیرباز در هنرستان مشغول به تحصیل شود. دیرباز با وجود تحصیل در رشته برق، از همان دوران دبیرستان در فعالیتهای هنری هنرستان شرکت میکند و علاقهاش به بازیگری، او را به سمت تحصیل در این رشته سوق میدهد. کامبیز دیرباز در سال 74 وارد رشته بازیگری دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز شد. او در این دوره با چهرههایی مثل برزو ارجمند، حسام نواب صفوی، حامد بهداد، عارف لرستانی، حمید گودرزی، علی ابوالحسنی و سپیده نظریپور هم کلاس بوده است .
دیرباز در سال 76 و در 22 سالگی ازدواج میکند. همسر دیرباز هم دانشگاهی او بوده که در رشته ادبیات نمایشی تحصیل میکرده است و مدتی است که به عنوان معلم مشغول به کار است. دیرباز از این ازدواج دختری به نام نیاز دارد که در سال 94 به دنیا آمده است: «اسمش را نیاز گذاشتم چون به او نیاز داشتم. او نیاز من بود و تنها چیزی هست که خدا دارد و من ندارم.»
اولین تجربهها
کامبیز دیرباز اولین بار در سریال محبوب «آژانس دوستی» و در سال 78 در مقابل دوربین قرار میگیرد تا در کنار فردوس کاویانی، حسین پناهی و اصغر همت در این سریال دیده شود. به علاوه اینکه در این سریال او با پژمان بازغی آشنا میشود که از بازیگران شناخته شده ایران و از دوستان صمیمی کامبیز دیرباز است.
دیرباز در همان سال اولین فیلم سینمایی خود را نیز تجربه میکند و در فیلم «دختران انتظار» به کارگردانی رحمان رضایی ایفای نقش میکند. هرچند این فیلم چندان درخشان نبود و مورد توجه منتقدین و مخاطبین سینما قرار نگرفت اما بازی دیرباز در کنار نامهایی مثل نیکی کریمی و پارسا پیروزفر تجربهای مغتنم برای او بود.
او کار خود را در تلویزیون دنبال میکند و در سال 79 در سریال «همسفر» ساخته قاسم جعفری بازی میکند و در یکی از اپیزودهای این سریال 26 قسمتی، به عنوان بازیگر مهمان حضور مییابد. سریال سوم او هم «رستوران خانوادگی» بود که مثل تجربه قبلیاش، به عنوان بازیگر مهمان در این سریال ساخته حسین سهیلی زاده نقشآفرینی کرد.
دیرباز در سال 81 دومین نقش سینمایی خود را در فیلم ابوالقاسم طالبی یعنی «نغمه» بازی میکند که در آن نقش پر رنگتری نسبت به فیلم اولش داشت.
با سیمرغ دوئل میکند
همان چند نقش نه چندان پررنگ کامبیز دیرباز در شروع کار حرفهایاش کافی بود تا احمدرضا درویش به او برای بازی در فیلم به یاد ماندنی «دوئل» اعتماد کند. دوئل از موفقترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران است که در سال 82 ساخته شد که با بردن 9 جایزه اصلی از بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر، در کنار «ابد و یک روز» پر افتخارترین فیلم تمام ادواره جشنواره فیلم فجر شناخته میشود. یکی از 9 جایزهای که دوئل در این دوره برنده میشود، جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل مرد است که به کامبیز دیرباز تعلق میگیرد و نوید ورود استعدادی درخشان را به سینمای ایران میدهد. دیرباز درباره تجربه همکاری با درویش میگوید: «من بازیگری را از احمدرضا درویش یاد گرفتم. او همیشه به من میگفت که تو باید خودت را مدیریت کنی، مثال میزد که بسیاری از رفتارهای اجتماعی جرم نیست اما برای تو که بازیگری بعضی از این کارها، در شرایط خاص جرم است.»
پس از ایفای نقش در این فیلم است که کامبیز دیرباز به چهرهای شناخته شده تبدیل میشود و پیشنهادهای جدیتری را دریافت میکند.
پیش به سوی شهرت
کامبیز دیرباز که در سال 82 و در سایه اعتماد احمدرضا درویش توانست خودی نشان دهد و با کسب سیمرغ بلورین نقش مکمل مرد به نامی آشنا برای اهالی و مخاطبین سینما تبدیل شود، در سال 83 با بازی در سریال محبوب و پر طرفدار «تب سرد» به کارگردانی علیرضا افخمی، بیش از پیش در بین مردم شناخته شد و طیفهای گستردهتری از مخاطبین با بازی او ارتباط برقرار کردند. دیرباز با بازیای درخشان در کنار شهاب حسینی و حمید گودرزی در این سریال خود را بیش از پیش به مردم شناساند و به این ترتیب در مسیر شهرت قرار گرفت.
او پس از «دوئل» در فیلم نه چندان موفق «گرداب» ساخته حسن هدایت بازی کرد و در پنجمین تجربه سریالش، بازی در پروژه طولانی «در چشم باد» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی را آغاز کرد؛ سریال تاریخی-حماسیای که ساختش پنج سال طول کشید و بین سالهای 88 و 89 از شبکه یک سیما پخش شد. کامبیز دیرباز در این سریال درخشان یکی از به یاد ماندنیترین نقشهای خود را ایفا کرد که تا سالهای سال در خاطر مردم خواهد ماند. این سریال با توجه به استقبال مخاطبین تلویزیون، بارها بازپخش شده است.
تجربه همکاری با ابراهیم حاتمی کیا
آزیتا حاجیان که به عنوان دستیار کارگردان در تولید فیلم «به نام پدر» نقش داشت، کامبیز دیرباز را برای بازی در این فیلم به ابراهیم حاتمی کیا معرفی کرد تا دیرباز یکی از متفاوتترین نقشهای خود را در این فیلم ایفا کند. «به نام پدر» از موفقترین فیلمهای حاتمی کیا است که علاوه بر نامزدی در همه بخشهای مهم، برنده چهار سیمرغ بلورین، از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم میشود. بازی کامبیز دیرباز هم در این فیلم به شدت مورد توجه قرار گرفت؛ او با نامزدی جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، باز هم در چند قدمی سیمرغ قرار میگیرد اما در این دوره، جایزه این بخش به حمید لولایی رسید.
مجید سوزوکی
تجربههای سینمایی کامبیز دیرباز پس از فیلم «به نام پدر»، با دو فیلم «مقلد شیطان» و «سرگیجه» ادامه پیدا میکند تا اینکه مهمترین تجربه بازیگری دیرباز، با بازی در پر مخاطبترین فیلم تاریخ سینمای ایران رقم میخورد. هرچند اخراجیها به دلیل حواشی مربوط به کارگردانش در میان منتقدین و جشنوارهها بایکوت شد؛ اما استقبال بی سابقه مردم موجب شد که عوامل این فیلم به محبوبیت ویژهای در بین مردم برسند. کامبیز دیرباز هم از این قاعده مستثنا نبود و به عنوان بازیگر نقش اول این فیلم، بیش از پیش مورد اقبال و توجه قرار گرفت. بازی در نقش ماندگار «مجید سوزوکی»، دیرباز را به اوج شهرت رساند تا جایی که با گذشت سالها، هنوز هم بسیاری او را با همین نام میشناسند و در کوچه و خیابان هم به همین نام صدایش میزنند. دیرباز درباره تجربه بازی در این نقش میگوید: «مجید سوزوکی کاراکتری است که آقای دهنمکی او را دیده و یک کاراکتر واقعی است. آقای دهنمکی عکس او را به من نشان داد و خاطرات مختلفی از او برایم تعریف کرد که شناخت من از این کاراکتر را بیشتر میکرد.»
ادامه فعالیت در سینما : حمله دوباره به سیمرغ
کامبیز دیرباز پس از اخراجیها پرکارتر از همیشه میشود. او در سال 86 در مقابل دوربین سامان مقدم برای سریال مناسبتی «پریدخت» قرار میگیرد و همبازی لیلا حاتمی، داریوش ارجمند و علی مصفا میشود.
سال 87 هم از پر کارترین سالهای سینمایی کامبیز دیرباز است؛ او چهار فیلم سینمایی از جمله «کلبه»، «یک گزارش واقعی»، «انعکاس» و «عیار 14» را در این سال کار میکند که از این بین، بازی او در فیلم «عیار 14» از بهترین نقشآفرینیهای سینمایی اوست. دیرباز برای بازی در این فیلم برای سومین بار در دوره بیست و هفتم جشنواره فیلم فجر، کاندید جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد میشود؛ اما باز هم دستش از دومین سیمرغ کوتاه میماند. هرچند در آن سال بسیاری از منتقدین این جایزه را حق دیرباز میدانستند و بازی او در «عیار 14» را بهترین بازی سینماییاش.
گزیدهکاری در سینما، نقشهای به یاد ماندنی در تلویزیون
کامبیز دیرباز پس از سال پرکار سینماییاش یعنی سال 87، بسیار گزیدهکار شد و بین سالهای 87 تا 95 تنها در 6 فیلم سینمایی حضور پیدا کرد، یعنی سالی کمتر از یک فیلم. او در این سالها در فیلمهای سینمایی «شرط اول»، «قفس طلایی»، «شاباش»، «خاکستر و برف»، «ساکن طبقه وسط» و «ماه گرفتگی» حضور پیدا کرد و عمده تمرکز خود را روی سریالها و فیلمهای تلویزیونی گذاشت.
دیرباز که در دهه اول فعالیت خود در چند سریال ایفای نقش کرده بود، از اواخر دهه 80 در نقشهای پر رنگتری حضور پیدا کرد. او علاوه بر بازی در پنج فیلم تلویزیونی در این سالها، حضور پر رنگی هم در سریالهای تلویزیونی داشت. نقش او در سریال «در چشم باد» بسیار مورد توجه مخاطبین قرار گرفت و بعد از آن بازی متفاوت او در سریال «نا برده رنج» به کارگردانی علیرضا بذرافشان به خوبی دیده شد.
از دیگر سریالهای این سالها که بازی دیرباز در آنها دیده شد میتوان به «میکائیل»، «پشت بام تهران» و «زیر پای مادر» اشاره کرد.
کامبیز دیرباز با توجه به تنوع بازی و همچنین چهره مناسبش، قابلیت ایفای نقشهای مختلفی را دارد که به کار او در سریالها و فیلمهای مختلف کمک میکند. دیرباز با اینکه بهروز وثوقی را اسطوره خود میداند، هیچ الگویی برای کار خود ندارد. او درباره بازیگری میگوید: «به نظرم فقط بیست درصد کار بازیگری حس است و بقیه آن تکنیک است. بنا بر این در تمام مدتی که بازی میکنم باید حواسم باشد که بازیگر هستم و دارم نقشی را که به من محول شده بازی میکنم، با توجه به همین مسئله به محض اینکه آخرین پلان یک کاراکتر را بازی میکنم، آن را از خودم دور میکنم تا درگیرش نشوم.»